Πρώιμη ήβη ονομάζεται η πρώιμη ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του φύλου, η οποία παρατηρείται σε ηλικία μικρότερη από την μέση ηλικία κατά την οποία παρατηρείται η έναρξη της ήβης στα περισσότερα παιδιά.
Η πρώιμη ήβη θεωρείται όταν η έναρξή της παρατηρείται κάτω από ηλικία των 8 ετών στα κορίτσια και αντίστοιχα των 9 ετών στα αγόρια.
ΠΡΩΙΜΗ ΘΗΛΑΡΧΗ
Σε κάποια κοριτσάκια εμφανίζεται μεμονωμένη ετερόπλευρη ή αµφοτερόπλευρη ανάπτυξη των µαστών τα πρώτα 3 χρόνια ζωής τους. Πρόκειται για μια καλοήθης κατάσταση που συνήθως υποχωρεί αυτόματα, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις παραμένει μέχρι την εφηβεία.
Ο ρυθμός ανάπτυξης αυτών των κοριτσιών είναι φυσιολογικός, ενώ ο γυναικολογικός ορμονικός έλεγχος είναι φυσιολογικά σε προεφηβικά όρια.
Από αυτά τα κοριτσάκια με πρώιμη θηλαρχή το 14% παρουσιάζουν και πρώιμη ήβη.
ΠΡΩΙΜΗ ΑΔΡΕΝΑΡΧΗ
Πρώιμη αδρεναρχή ονομάζεται η μεμονωμένη ανάπτυξη τρίχωσης του εφηβαίου σε αγόρια και κορίτσια. Συνοδεύεται από μια χαρακτηριστική οσμή του σώματος, τρίχωση στις μασχάλες και πολλές φορές και μια ήπια ακμή.
Η ταχύτητα σωματικής ανάπτυξης σε αυτά τα παιδιά είναι φυσιολογική.
Οι συγκεντρώσεις των ορμονών του φύλου βρίσκονται φυσιολογικά σε προεφηβικά όρια.
ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΗΒΗΣ
- Ιδιοπαθής , αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων
Άλλες αιτίες σπανιότερες που χρήζουν σημαντικής διερεύνησης είναι :
- Όγκοι, λοιμώξεις, τραύμα ή ακτινοβολία κεντρικού νευρικού συστήματος
- Γενετικά αίτια ( S. Williams κ.α.)
- Αυτόνομη ενεργοποίηση των γονάδων ( s. McCune-Albright, τεστοτοξίκωση)
- Συγγενής υπερπρλασία επινεφριδίων ή όγκοι επινεφριδίων
- Όγκοι ωοθηκών ή όρχεων
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Πολύ σημαντικό είναι το
- οικογενειακό ιστορικό , η ηλικία έναρξης της ήβης στους γονείς και στα αδέρφια,
- ατομικό ιστορικό ( λοιμώξεις, τραύματα, ακτινοβολία, κεφαλαλγίες κ.α.)
Η κλινική εξέταση έχει μεγάλη σημασία :
Ταξινόμηση κατά Tanner του σταδίου της ήβης.
- Ανάπτυξη των μαστών
- Ανάπτυξη των έξω γεννητικών οργάνων σε αγόρια και κορίτσια
- Ανάπτυξη της τρίχωσης στο εφήβαιο και στις μασχάλες
- Ύψος , βάρος και ρυθμός ανάπτυξης
- Λιπαρότητα δέρματος
- Εμφάνιση ακμής
Η εξέταση συμπληρώνεται με εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο :
- Οστική ηλικία με ακτινογραφία άκρας χειρός
- Στεροειδή του φύλου συγκεντρώσεις στο αίμα
- Μέτρηση γοναδοτροπινών
- Στεροειδή των επινεφριδίων
- Αξιολόγηση θυρεοειδικής λειτουργίας
- Υπερηχογράφημα ελάσσονος πυέλου
- Υπερηχογράφημα όρχεων για τα αγόρια
- Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου όπου χρειάζεται
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ο βασικός στόχος είναι η διάγνωση και η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας έτσι ώστε να επιτευχθεί ή καθυστέρηση της εξέλιξης της εφηβείας μέχρι την φυσιολογική για την έναρξη της εφηβείας ηλικία του παιδιού.
Με την αναστολή της πρώιμης ήβης επιτυγχάνουμε την φυσιολογική ανάπτυξη και σκελετική ωρίμανση του παιδιού με αποτέλεσμα πρωτίστως τη βελτίωση του τελικού αναστήματος του παιδιού.
Κατά δεύτερο λόγο με την αναστολή της πρώιμης ήβης βοηθούμε στην ψυχολογική ισορροπία του παιδιού και των γονέων και επιπλέον την αναστολή μιας πρώιμης έναρξης σεξουαλικής ζωής που θα μπορούσε να έχει καταστροφικά αποτελέσματα (ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, κίνδυνος σεξουαλικής κακοποίησης κ.α.)
Η υποψία της πρώιμης ήβης πρέπει να τίθεται από τον εκάστοτε Παιδίατρο και να παραπέμπεται το παιδί όσο πιο πρώιμα γίνεται στον ειδικό Ενδοκρινολόγο για περαιτέρω αξιολόγηση , διάγνωση και θεραπεία της πιθανής πρώιμης ήβης, που θα συντελέσει σημαντικά στην σωστή ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού.