Η υπογλυκαιμία είναι η οξεία επιπλοκή του Σακχαρώδους Διαβήτη και η συχνότερη Ενδοκρινολογική έκτακτη ανάγκη και σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Η υπογλυκαιμία ορίζεται όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πέφτουν κάτω από 50mg/dl. Η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή εάν ένα άτομο δεν λάβει άμεσα θεραπεία. Οι θεραπείες επικεντρώνονται στην επαναφορά του σακχάρου στο αίμα σε ασφαλή επίπεδα.
Το σάκχαρο του αίματος, ή γλυκόζη, είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματος. Όταν τα επίπεδα πέφτουν πολύ χαμηλά, το σώμα δεν έχει αρκετή ενέργεια για να λειτουργήσει πλήρως. Αυτό ονομάζεται υπογλυκαιμία.
Η ινσουλίνη βοηθά τα κύτταρα του σώματος να απορροφήσουν τη γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος. Ένα άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να έχει είτε αντίσταση στην ινσουλίνη είτε ανεπάρκεια έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας.
Σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη η λήψη υπερβολικής ποσότητας ινσουλίνης κυρίως αλλά και κάποιων αντιδιαβητικών φαρμάκων από του στόματος, μπορεί να προκαλέσει πτώση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα πολύ χαμηλά. Επίσης η μεγάλη και παρατεταμένη νηστεία για πολλές ώρες ή η υπερβολική σωματική δραστηριότητα σε έναν Διαβητικό ασθενή μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία.
Τα επίπεδα της γλυκόζης που προκαλούν συμπτώματα υπογλυκαιμίας διαφέρουν από άτομο σε άτομο και ποικίλλει για το ίδιο άτομο υπό διαφορετικές συνθήκες. Εξαρτάται από τη χρονιότητα της πάθησης, από την κατάσταση της υγείας και την ηλικία του ασθενούς, από το βαθμό ρύθμισης του Σακχαρώδους Διαβήτη, από την φαρμακευτική αγωγή, από τη συχνότητα και τη βαρύτητα των υπογλυκαιμιών, από τις συνοσηρότητες κ.α.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι πολλά και όχι πάντα εύκολα αναγνωρίσιμα. Το χαρακτηριστικό είναι ότι εμφανίζονται σε οξεία φάση και είναι έντονα και πολύ γρήγορα επιδεινούμενα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι :
- εφίδρωση
- τρόμος
- ταχυκαρδία
- αίσθημα παλμών
- νευρικότητα
- πείνα
- Ναυτία
- σύγχυση
- δυσκολία στην ομιλία
- αδυναμία
- συναισθηματικές αλλαγές
- διπλή όραση
- κεφαλαλγία
- ζάλη
- υπνηλία
- αϋπνία
- σπασμοί
- κώμα
- θάνατος
Η άμεση αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας θα πρέπει να είναι γνωστή σε όλους τους διαβητικούς ασθενείς, ώστε να αποφευχθεί η ανάγκη νοσηλείας.
Η υπογλυκαιμία και η σοβαρότητά της μπορούν να προληφθούν με την κατάλληλη εκπαίδευση των διαβητικών ασθενών και της οικογένειάς τους από τον θεράποντα Ενδοκρινολόγο τους με κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα καθώς και από την επιλογή κατάλληλων θεραπευτικών σχημάτων στοχευμένα και εξατομικευμένα για κάθε διαβητικό ασθενή από τον εξειδικευμένο Ενδοκρινολόγο του.
Με αυτό τον τρόπο οι ασθενείς μαθαίνουν την έγκαιρη αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου υπογλυκαιμίας, τον σωστό αυτοέλεγχο της γλυκόζης στο αίμα, την έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας και τη γρήγορη και αποτελεσματική παρέμβασή τους έτσι ώστε να μην χρειαστεί η μεταφορά τους σε νοσοκομείο και κυρίως να προληφθεί μια απειλητική κατάσταση για τη ζωή τους.
Η πιο συχνή αιτία υπογλυκαιμίας είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης,
Σε άτομα χωρίς διαβήτη, η υπογλυκαιμία μπορεί να προκληθεί όταν το πάγκρεας παράγει υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης μετά από ένα γεύμα, προκαλώντας πτώση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Αυτό ονομάζεται αντιδραστική υπογλυκαιμία. Η αντιδραστική υπογλυκαιμία μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι του Σακχαρώδους Διαβήτη.
Ωστόσο αξίζει να αναφερθούν και άλλες αιτίες υπογλυκαιμίας πολύ πιο σπάνιες. Αυτές είναι :
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Παρατεταμένη νηστεία
- Νευρογενής ανορεξία
- Φάρμακα (αντιβιώσεις, αντιελονοσιακά κ.α.)
- Διαταραχές των επινεφριδίων
- Διαταραχές της υπόφυσης
- Οξεία ηπατίτιδα
- Ηπατική νοσος
- Όγκοι παγκρέατος
- Σοβαρές λοιμώξεις κ.α.
Αυτές είναι σπάνιες μορφές υπογλυκαιμίας που δεν σχετίζονται με τους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη , έχουν άλλες αιτίες και πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά με νοσηλεία σε νοσοκομείο τόσο η ίδια η υπογλυκαιμία πρωτίστως αλλά και το υποκείμενο νόσημα που την προκάλεσε από εξειδικευμένες ομάδες ιατρικών ειδικοτήτων.