Η νόσος Addison ή φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια είναι ένα σπάνιο κλινικό σύνδρομο που προκαλείται από τη μείωση της παραγωγής της κορτιζόλης από τα επινεφρίδια ή σπανιότερα από τη μειωμένη δράση της κορτιζόλης μέσα στον οργανισμό.
Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή και απειλητική για τη ζωή του ασθενούς κατάσταση, η οποία πρέπει να διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί άμεσα.
Η φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια μπορεί να είναι :
- πρωτοπαθής , λόγω βλάβης παραγωγής κορτιζόλης από τα επινεφρίδια που προκαλείται από αυτοάνοση νόσο, λοίμωξη, μεταστάσεις, επινεφριδιακή αιμορραγία ή θρόμβωση, συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων, φάρμακα κ.α.
- Δευτεροπαθής, λόγω βλάβης στην περιοχή της υπόφυσης και στην παραγωγή της ορμόνης ACTH , ορμόνη που δρα στα επινεφρίδια και ρυθμίζει την παραγωγή της κορτιζόλης. Η βλάβη στην περιοχή της υπόφυσης μπορεί να οφείλεται σε αδένωμα ή όγκο της υπόφυσης, παλαιότερη ακτινοβολία στην περιοχή του εγκεφάλου, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, μεταστάσεις, λοιμώξεις κ.α.
- Τριτοπαθής, που οφείλεται ως επί το πλείστον στην μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης και στην απότομη διακοπή τους.
Τα κύρια συμπτώματα της νόσου Addison μπορεί να είναι τα παρακάτω :
- Κόπωση
- Απώλεια σωματικού βάρους
- Ζάλη και ορθοστατική υπόταση
- Υπόταση (πτώση της αρτηριακής πίεσης)
- Υπερχρωματισμός δέρματος , χαρακτηριστικό της πρωτοπαθής επινεφριδιακής ανεπάρκειας ( κυρίως στις περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο, πρόσωπο, χέρια κ.α. και οι βλεννογόνοι όπως η στοματική κοιλότητα )
- Ανορεξία
- Κοιλιακό άλγος
Η νόσος Addison όταν εμφανίζεται ξαφνικά και απειλεί τη ζωή του ασθενούς, ονομάζεται φλοιοεπινεφριδιακή κρίση ή κρίση Addison και παρουσιάζεται με τα παρακάτω συμπτώματα
- Σοβαρή αιφνίδια κόπωση
- Συγκοπή
- Ναυτία , εμετός και οξύ κοιλιακό άλγος
- Σύγχυση, delirium
- Βαριά και ανθεκτική υπόταση
- Υπονατριαιμία και υπερκαλιαιμία
- Υπογλυκαιμία
Η διάγνωση της νόσου Addison ή / και της κρίσης Addison είναι υψίστης σημασίας γιατί πρόκειται για μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Η θέραπεία της επινεφριδιακής ανεπάρκειας από τον Ενδοκρινολόγο είναι κρίσιμη για τη ζωή του ασθενούς και πρόκειται για την υποκατάσταση της έλλειψης παραγωγής κορτιζόλης από τα επινεφρίδια με θεραπέια με κορτιζόνη, είτε ενδοφλέβια για άμεση αποκατάσταση της κρίσης Addison, είτε με από του στόματος χορήγηση για χρόνια θεραπέια της νόσου.