Ολοένα και αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ).
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας 171 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 3% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού παρουσιάζει ΣΔ και υπολογίζεται ότι έως το 2030 το ποσοστό αυτό θα έχει διπλασιαστεί.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μία χρόνια πάθηση που αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο της παγκόσμιας ιατρικής κοινότητας.
Χαρακτηρίζεται από χρόνια υπεργλυκαιμία (αύξηση της γλυκόζης αίματος), η οποία προκύπτει είτε από έλλειψη παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας είτε από μειωμένη ή ελαττωματική δράση της παραχθείσας ινσουλίνης στον οργανισμό, είτε και από τα δύο αυτά φαινόμενα.
Η χρόνια υπεργλυκαιμία είναι συνυφασμένη με βλάβη διαφόρων οργάνων όπως οι οφθαλμοί, οι νεφροί, τα περιφερικά κυρίως νεύρα, η καρδιά και τα αγγεία.
Εκτός από τις παραπάνω χρόνιες επιπλοκές, ο ΣΔ συχνά συνοδεύεται και από οξείες επιπλοκές.
Πρόκειται για επείγουσες καταστάσεις οι οποίες οφείλονται τόσο στον ίδιο το ΣΔ, όσο και στη θεραπεία του.
Αυτές οι οξείες καταστάσεις αν δεν αναγνωριστούν και αντιμετωπιστούν άμεσα, μπορεί να προκαλέσουν πολλά προβλήματα και σοβαρές έως και θανατηφόρες επιπλοκές.
Η διαβητική κετοξέωση (ΔΚΟ) είναι μια από τις πιο επικίνδυνες για τη ζωή οξείες επιπλοκές του ΣΔ.
Χαρακτηρίζεται από την κλασσική τριάδα :
- υπεργλυκαιμία,
- μεταβολική οξέωση
- ανάπτυξη κετονικών σωμάτων.
Πρόκειται για μια συνήθη επιπλοκή κυρίως του ΣΔ1, του οποίου μπορεί να αποτελεί και την πρώτη του εκδήλωση. Σπανίως μπορεί να εκδηλωθεί και στο ΣΔ2.
Η ΔΚΟ ως μια οξεία επιπλοκή του ΣΔ πρέπει να αναγνωρίζεται άμεσα και να αντιμετωπίζεται επειγόντως με νοσηλεία σε νοσοκομείο. Πρόκειται για μια επιπλοκή που εμφανίζεται με συχνότητα 4.6 – 8 επεισόδια ανά 1000 διαβητικούς ασθενείς, ενώ τα τελευταία χρόνια, λόγω της καλύτερης ενημέρωσης των ασθενών και των οικείων τους, αντιμετωπίζεται έγκαιρα και η θνησιμότητα από αυτή την επιπλοκή του ΣΔ έχει μειωθεί σημαντικά στο 0.67%.
Η ΔΚΟ αποτελεί την πρώτη εκδήλωση του ΣΔ στους 10 – 30 % των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών με ΣΔ. Στις υπόλοιπες καταστάσεις η ΔΚΟ αποτελεί επιπλοκή του προϋπάρχοντος ΣΔ και οφείλεται σε παράγοντες οι οποίοι είτε αυξάνουν τις ανάγκες του οργανισμού σε ινσουλίνη, όπως οι σοβαρές λοιμώξεις, τα τραύματα, οι χειρουργικές επεμβάσεις κ.α., είτε μειώνουν τη διαθέσιμη ινσουλίνη, όπως η διακοπή θεραπείας, η βλάβη στα συστήματα έγχυσης ινσουλίνης, η αλλαγή δόσης ή λανθασμένη δόση ινσουλίνης κ.α.
Η πιο σημαντική παράμετρος της αντιμετώπισης της ΔΚΟ είναι η γρήγορη και έγκαιρη αναγνώριση των σημείων και συμπτωμάτων. Αυτά μπορεί να είναι :
- Πολυδιψία
- Πολυουρία
- Αφυδάτωση
- Αδυναμία, καταβολή
- Υπνηλία
- Ναυτία ή/και Έμετοι
- Οξύ κοιλιακό άλγος
- Διαταραχές επιπέδου συνείδησης
- Υπεργλυκαιμία
- Ταχυκαρδία
- Υπόταση
- Υπογκαιμία
- Μεταβολική οξέωση
- Βαθειά και γρήγορη αναπνοή (Kussmaul)
- Εγκεφαλικό οίδημα
- Κώμα στο 10% των ασθενών με ΔΚΟ
- Χαρακτηριστική οσμή από την αναπνοή « σάπιου μήλου» ( από την παραγωγή κετονικών σωμάτων )
Αναγνωρίζοντας τα παραπάνω συμπτώματα ο ασθενής πρέπει να μεταφέρεται άμεσα σε νοσοκομείο ώστε να αντιμετωπίζεται πρωτίστως με ενδοφλέβια ενυδάτωση, έγχυση ινσουλίνης κ.α. έτσι ώστε να ανακουφίζεται άμεσα, καθώς και να προλαμβάνονται οι πιο σοβαρές και επικίνδυνες για τη ζωή καταστάσεις.
Η καλύτερη αντιμετώπιση της ΔΚΟ είναι η πρόληψη η οποία επιτυγχάνεται όταν:
- Επιτυγχάνεται η βέλτιστη ρύθμιση του ΣΔ με την κατάλληλη διαιτητική και φαρμακευτική αγωγή.
- Υπάρχει πολύ καλή συνεργασία και συνεχής επικοινωνία του ασθενούς με το θεράποντα Ενδοκρινολόγο του.
- Γίνεται σε κάθε ασθενή ειδική ενημέρωση και εκπαίδευση ώστε να αναγνωρίζει έγκαιρα τα πρώτα συμπτώματα της απορρύθμισης του ΣΔ ή της ΔΚΟ.
- Όλοι οι ασθενείς έχουν τη δυνατότητα να μετρούν το σάκχαρο του τριχοειδικού αίματος στο σπίτι καθώς και τις κετόνες στα ούρα σε επείγουσες καταστάσεις.
- Όλοι οι ασθενείς γνωρίζουν ότι όταν το σάκχαρό τους ξεπεράσει την τιμή των 300 mg/dl θα πρέπει να έρθουν σε άμεση επικοινωνία με το θεράποντα Ενδοκρινολόγο τους.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μια μεγάλη μάστιγα της εποχής μας. Είναι λοιπόν μείζονος σημασίας να γίνεται εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών από όλους μας για τις βλαβερές του συνέπειες. Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνονται ειδικά υγιεινοδιαιτητικά μέτρα πρόληψης του ΣΔ, ενώ σε περίπτωση διάγνωσης ΣΔ έχουμε πλέον στη φαρέτρα μας σημαντικά εργαλεία για την έγκαιρη και αποτελεσματική καταπολέμησή του. Και μην ξεχνάμε πως το σημαντικότερο όλων για την αντιμετώπισή του είναι η καλή συνεργασία του ασθενούς με το θεράποντα Ενδοκρινολόγο του.